آرای هیات های تخصصی دیوان عدالت اداری

 آرای هیات های تخصصی دیوان عدالت اداری

 

کلاسه پرونده: 498/92

موضوع: موضوع و مشخصات مصوبه مورد شکایت حق مشرفیت

تاریخ تنظیم گزارش: 16 بهمن 1395

هیأت تخصصی عمران، شهرسازی و اسناد

* شماره پــرونـــده : 498/92 دادنامه : 252 الی 265 تاریخ : 29/10/95

ردیف کلاسه پرونده نام شاکی و شکات طرف شکایت موضوع و مشخصات مصوبه مورد شکایت

1 87/396 ابوالفضل سیف آذر با وکالت حسین خیاطی شهرداری تبریز ابطال ماده 19 عوارض حق مشرفیت در سال 1384

2 88/691 کریم عالشی شورای اسلامی شهر اردبیل ابطال ماده 22 تعرفه عوارض حق مشرفیت سال 1386

3 89/140 محمود اسدی شورای اسلامی شهر شازند ابطال تعرفه عوارض مشرفیت شماره 31 سال 87 و بندهای 6 گانه اصل مصوبه

4 89/492 محسن عاجلو شورای اسلامی شهر شازند ابطال تعرفه عوارض مشرفیت شماره 31 اجرا برای سال 1388

5 89/704 مهرزاد نوشادی شورای‌اسلامی شهرستان فراشبند ابطال بند 1و4 صورتجلسه شماره 44 -14/7/86 عوارض حق مشرفیت

ابطال بند 6 صورتجلسه شماره 4-23/3/87

ابطال بند 2 صورتجلسه شماره 26-4/7/87

ابطال بند 27و29 صورتجلسه شماره 52-1/11/87

6 90/51 فرخنده شیرزاده شورای اسلامی شهر اهواز ابطال مصوبه جلسه شماره 139 دوره دوم عوارض حق مشرفیت

7 91/81 احمد رفیعی شورای اسلامی شهر شازند ابطال تعرفه عوارض شماره 27 عوارض حق مشرفیت سال 1390

8 91/384 تقی جعفری شورای اسلامی شهر اصفهان ابطال نامه شماره 3838/110 -14/11/85 عوارض حق مشرفیت

9 91/581 رسول ابراهیمی شورای‌اسلامی شهرستان مرند ابطال بند 1 ماده 27 عوارض حق مشرفیت سال 1391

10 91/1026 زهره خدابخش شورای اسلامی شهر همدان ابطال ماده 48 و 49 بخش 5 فصل 6 حق مشرفیت سال 1391

11 92/32 عباس چگینی شورای اسلامی شهر ملایر ابطال ماده 32 از فصل 2 در سال 1390 و ماده 17 از فصل 2 سال 1391 و صورتجلسه توافق 23/12/90 عوارض حق مشرفیت

12 92/211 غلامرضا شاطری شورای اسلامی شهر اراک تعرفه شماره 20 از فصل 2 عوارض حق مشرفیت سال 1391 و 1392

13 93/108 اعظم قربانی شورای اسلامی شهر همدان ابطال ماده 48 از بخش 5 فصل 6 عوارض حق مشرفیت سال 1390

14 94/550 محمدجعفرحسینی‌بغداد آبادی شورای اسلامی شهر یزد ابطال بند 16 عوارض حق مشرفیت سال 94

* متن مقرره مورد شکایت

ماده 19 – تبریز :

کلیه املاک واقع در معابر شهر که با خرید و یا با تملک به مالکیت شهرداری در می‌آیند، شهرداری حق تصرف و احداث دیوار به منظور ممانعت از ورود اشخاص را داشته و هیچ شهروندی حق بهره برداری از آن بدون مجوز شهرداری را ندارد .

بنابراین تا زمانی که مالکین همجوار چنین املاکی از شهرداری اجازه نگرفته اند حق ایجاد درب به این املاک را هر چند که املاک به خیابان تبدیل شده باشد ندارند مگر اینکه حق ارتفاق داشته باشند که مستلزم پرداخت حق مشرفیت خواهند بود .

علیهذا مالکین کلیه اراضی و املاکی که بر اثر اجرای طرحهای احداث، تعریض و توسعه و اصلاح معابر و میادین در برگذر احداثی یا اصلاحی و یا تعریضی و یا در توسعه واقع شوند در زمان اجرای طرح، نقل و انتقال، اصلاح سند، صدور پروانه ساختمانی، پایانکار ساختمانی یا تفکیک محاسبه و وصول خواهد شد .

1- حق مشرفیت برابر است با 8 برابر مابه التفاوت ارزش منطقه ای قبل و بعد از اجرای طرح که برای تمام یا باقیمانده های املاکی که در معابر 10 متری و بیشتر واقع شده اند در صورتی که باقیمانده ملک از حد نصاب تفکیک طرح تفصیلی شهر کمتر باشد به شرطی که بر اساس مصوبات کمیسیون ماده 5 صدور پروانه به آن مقدور نباشد باید شهرداری خود ملک را خریداری و تملک نماید .

2- شهرداری می تواند در اجرای یکی از طرح‌های مذکور غرامت پرداختی به ارزش عرصه و اعیانی الحاقی به مسیر را با میزان حق تشرف باقیمانده ملک محاسبه و در تعیین مطالبات و بدهی شهرداری ملاک عمل قرار دهد .

3- حق مشرفیت اراضی و املاک الحاقی به اراضی و املاک جبهه اول خیابان نیز مشمول حق مشرفیت به شرح فوق می باشند.

تبصره : در مواقعی که بدون نظر کمیسیون ماده 5 اراضی کمتر از حد نصاب تفکیک طرح تفصیلی، تفکیک و یا ——————عوارض شهرداری پرداخت خواهد نمود .

ماده 22 اردبیل :

الف) کلیه اراضی و املاکی که بر اثر اجرای طرح های احداث تعریض و توسعه و اصلاح معابر و میادین در برگذر احداثی یا اصلاحی یا تعریضی یا توسعه ای واقع می شود عوارض حق مشرفیت برای یک بار تعلق می گیرد که توسط شهرداری وصول خواهد شد .

1- در صورتی که صدور پروانه ساختمانی اعم از مسکونی و تجاری و غیره بر اثر اجرای طرح در باقیمانده ملک از نظر مقررات شهرسازی برای شهرداری مقدور نباشد مالک ملکف است نسبت به فروش مقدار باقیمانده به شهرداری اقدام نماید و شهرداری نیز مکلف است باقیمانده ملک را هم به بهای قطعی خریداری و تصرف کند و در این صورت دیگر مطالبه و دریافت حق مشرفیت منتفی است .

2- کلیه املاک واقع در معابر شهر که با خرید و یا تملک به مالکیت شهرداری در می آیند و هیچ شهروندی حق بهره برداری از آن بدون مجوز شهرداری را ندارد، بنابراین تا زمانی که مالکین همجوار چنین املاکی از شهرداری اجازه نگرفته اند حق ایجاد درب به این املاک را ندارند هر چند که این املاک به خیابان تبدیل شده باشد مگر اینکه حق ارتفاق داشته باشند که این امر مستلزم حق مشرفیت خواهد بود که مالک یا مالکین می توانند با پرداخت عوارض حق مشرفیت نسبت به دریافت مجوز ایجاد درب به خیابان اقدام نمایند .

3- اراضی واقع در کوچه های 10 متری و کمتر شامل حق مشرفیت نخواهد بود .

تبصره – شرکتها و موسسات دولتی وابسته به دولت که با اصول بازرگانی اداره می شود و مشمول پرداخت مالیات هستند مشمول پرداخت حق مشرفیت نیز می باشند .

4- کلیه اراضی و املاکی که قبلاً پشت جبهه بوده و در اثر تعریض در برگذر جدید قرار می گیرند یا در اثر احداث معابر و تملک املاک واقع در مسیر آن در برگذر جدید واقع می شوند مشمول حق مشرفیت می باشد.

تعرفه شماره 31 – شازند

نوع عوارض مأخذ و نحوه محاسبه عوارض منشاء قانونی توضیحات

عوارض حق مشرفیت

سال 86 سال 87

بند 16 ماده 71 قانون موسوم به شوراها و تبصره 1 ماده 5 قانون موسوم به تجمیع عوارض تبصره (1): زمان وصول عوارض حق مشرفیت به هنگام مراجعه مالک یا قائم مقام قانونی وی به شهرداری جهت هر امری در رابطه با ملک او قابل وصول خواهد بود. مالکینی که آن قسمت از ملک خود را که در طرح تعریض خیابان قرار می گیرند به طور رایگان به شهرداری واگذار می نمایند از این تعرفه مستثنی می باشند .

تبصره (2): چنانچه در اثر اجرای طرح مصوب شهرداری ملکی در معرض تعریض یا اجرای طرح قرار گیرد و مالک بابت خسارات وارده ادعای غرامت از شهرداری نماید عوارضی معادل این تعرفه از عرصه باقی مانده ملک واقع در طرح و یا املاک مجاور تا حداکثر عمق 15 متر بعنوان عوارض حق مشرفیت از مالک قابل وصول خواهد بود.

P 5 تا عمق 5 متر 10 برابر میانگین قیمت منطقه ای قبل و بعد از

تا عمق 10 متر 7 برابر میانگین قیمت منطقه ای قبل و بعد از طرح

تا عمق 15 متر 4 برابر میانگین قیمت منطقه ای

تعرفه شماره 31 تعرفه عوارض شهرداری شازند مورد عمل برای سال 1388

ردیف نوع عوارض ماخذ و نحوه محاسبه عوارض منشاء قانونی توضیحات

1 عوارض حق مشرفیت (حق تشرف)

بند 16 ماده 71 قانون موسوم به شوراها و تبصره 1 ماده 50 قانون مالیات بر ارزش افزوده تبصره (1): زمان وصول عوارض حق مشرفیت به هنگام مراجعه مالک یا قائم مقام قانونی وی به شهرداری جهت هر امری در رابطه با ملک او قابل وصول خواهد بود مالکینی که آن قسمت از ملک خود را که در طرح تعریض خیابان قرار می گیرند به طور رایگان به شهرداری واگذار می نماید از این تعرفه مستثنی می باشند .

تبصره (2): چنانچه در اثر اجرای طرح مصوب شهرداری ملکی در معرض تعریض یا اجرای طرح قرار گیرد و مالک بابت خسارات وارده ادعای غرامت از شهرداری نماید عوارضی معادل این تعرفه از عرصه باقی مانده ملک واقع در طرح و یا املاک مجاور به عنوان حق مشرفیت از مالک قابل وصول خواهد بود.

تبصره 3: چنانچه مالکی قصد نوسازی ملک متعلق به خود را داشته باشد و برابر طرح مصوب بابت رعایت بر اصلاحی مقداری از ملک ایشان در معرض تعریض معبر قرار گیرد و مالک بابت خسارت وارده ادعای غرامت از شهرداری نماید عوارضی معادل این تعرفه از کل عرصه باقی مانده ملک بعنوان عوارض حق مشرفیت از مالک قابل وصول است .

تبصره 4: چنانچه در اثر اجرای طرح مصوب ملکی خارج از محدوده قانونی شهر در معرض تعریض یا اجرای طرح قرار گیرد و مالک بابت خسارات وارده ادعای غرامت از شهرداری نماید عوارضی معادل این تعرفه از عرصه باقی مانده ملک تا عمق حداکثر 50 متر واقع در طرح بعنوان عوارض حق مشرفیت از مالک قابل وصول خواهد بود .

تبصره 5: املاکی که به پارک های محلی یا شهری مشرف می شوند عوارض حق مشرفیت آنها بر مبنای قیمت منطقه ای خیابان‌های 30 متری محاسبه می شود.

2 داخل محدوده شهر به ازاء هر متر مربع 10 برابر میانگین قیمت منطقه ای قبل و بعد از طرح از کل پلاک مشروط بر اینکه از 15% قیمت روز زمین ( هر متر مربع ) کمتر نشود و از 20% قیمت روز زمین تجاوز ننماید

3 خارج از محدوده و در داخل حریم مصوب 10 برابر میانگین قیمت منطقه ای قبل از طرح و بعد ازطرح تا عمق 50 متر مشروط بر اینکه از 15% قیمت روز زمین ( هر متر مربع ) کمتر نشود و از20% قیمت روز زمین تجاوز ننماید .

صورتجلسه شماره 44 – 14/11/86 – فراشبند

1- مقرر گردید عوارض ارزش افزوده واحدهای تجاری طبق فرمول p25 * مساحت کل زمین/ مساحت مفید تجاری / 2 محاسبه گردد به شرطی که مبلغ حاصله از 000/400 ریال برای هر متر مربع کمتر نباشد .

4- عوارض حق مشرفیت واحدهای تجاری که بر اثر اجرای طرحهای شهرداری در بر گذرهای جدید الاحداث قرار می گیرند برابر با p 7 برای هر متر مربع تا عمق 30 متر و بعد از آن p 4 محاسبه گردد و حداکثر یک صد متر

صورتجلسه شماره 4 – 23/2/87 – فراشبند

6- در مورد محاسبه ارزش افزوده ملک تجاری مصوبه شماره 44 مورخ 14/11/86 از p 25 به علت خشکسالی و عدم توانایی مردم جهت پرداخت عوارض به p 15 تقلیل می یابد ، به شرطی که ارزش فوق از 000/300 ریال کمتر نباشد .

صورتجلسه شماره 26-4/7/87- فراشبند

2- به شهرداری اجازه داده می شود جهت اخذ ارزش افزوده به صورت توافقی با مالکینی که می خواهند پروانه تجاری یا مسکونی دریافت نمایند عمل نماید .

صورتجلسه شماره 52- 1/11/87- فراشبند

27- عوارض ارزش افزوده واحدهای تجاری بدون کاربری مورد نظر p 8 (هشت برابر قیمت منطقه بندی برای هر متر مربع)

29- عوارض حق مشرفیت واحدهای تجاری که در اثر اجرای طرحهای عمرانی شهرداری در بر گذرهای جدید الاحداث قرار می گیرد برابر با p 5 برای هر متر مربع تا عمق 30 متری و بعد از آن p 3 حداکثر به عمق 100 متر باشد (در صورتی که قبلاً به معبر مشرف نبوده باشد تعلق خواهد گرفت.)

مصوبه جلسه 139 – 30/10/89 – اهواز

1- در کاربری های مسکونی، اداری، آموزشی، فرهنگی و مذهبی، ورزشی، بیمارستانهای دولتی و مراکز بهداشتی درمانی دولتی بیست درصد قیمت کارشناسی روز ملک بعد از تعریض برای هر متر مربع عرصه باقیمانده ملک به عنوان عوارض حق مشرفیت دریافت شود .

2- در سایر کاربریها مانند صنعتی، خدماتی، تجاری و غیره سی درصد قیمت کارشناسی روز ملک بعد از تعریض برای هر متر مربع عرصه باقیمانده ملک به عنوان عوارض حق مشرفیت دریافت شود.

تعرفه شماره 27 – سال 90 شازند

ردیف نوع عوارض ماخذ و نحوه محاسبه عوارض منشاء قانونی توضیحات

1 عوارض حق مشرفیت (حق تشرف) املاک داخل محدوده و خارج محدوده بند 16 ماده 71 قانون موسوم به شوراها و تبصره 1 ماده 50 قانون مالیات بر ارزش افزوده

تبصره(1): زمان وصول عوارض حق مشرفیت به هنگام مراجعه مالک یا قائم مقام قانونی وی به شهرداری جهت هر امری در رابطه با ملک او خواهد بود مالکینی که آن ………… در طرح تعریض خیابان قرار می گیرد به طور رایگان به شهرداری واگذار می نماید از این تعرفه مستنثنی می باشند .

تبصره (2): چنانچه بر اثر اجرای طرح مصوب شهرداری ملکی در معرض تعریض یا اجرای طرح قرار گیرد (و یا گرفته باشد) و مالک بابت خسارات وارده ادعای غرامت نماید عوارضی معادل این تعرفه از عرصه باقی مانده ملک واقع در طرح و یا املاک مجاور بعنوان حق مشرفیت از مالک قابل وصول خواهد بود .

تبصره(3): چنانچه مالکی قصد نوسازی ملک متعلق به خود را داشته باشد و برابر طرح مصوب بابت رعایت بر اصلاحی مقداری از ملک ایشان در معرض تعریض خیابان خسو ارت وارده ادعای غرامت از شهرداری نماید عوارضی معادل این تعرفه از کل عرصه باقی مانده ملک بعنوان عوارض حق مشرفیت از مالک قابل وصول خواهد بود .

تبصره(4): چنانچه در اجرای طرح مصوب ملکی خارج از محدوده قانونی شهر در معرض تعریض یا اجرای طرح قرار گیرد (ویا گرفته باشد) و مالک بابت خسارات درخواست غرامت از شهرداری نماید عوارضی معادل این تعرفه از عرصه باقی مانده ملک تا عمق حداکثر 30 متر واقع در طرح بعنوان عوارض حق مشرفیت از مالک قابل وصول شود .

تبصره (5): املاکی که به پارکهای محلی یا شهری مشرف می شوند عوارض حق مشرفیت آنها بر مبنا قیمت منطقه ای خیابانهای 30 متری محاسبه می شود .

2

برای املاکی که در اجرای طرح در معبر قرار می‌گیرند به ازای هر متر مربع 10 برابر قیمت منطقه ای * عرض معبر جدید از کل پلاک مشروط بر اینکه از 15 درصد قیمت روز کمتر نشود و از20 درصد قیمت روز تجاوز ننماید .

3 برای املاکی که دارای باقی مانده هستند متراژ باقی مانده * p 10 (عرض معبر قدیم – عرض معبر جدید) مشروط بر اینکه از 9 درصد قیمت روز زمین کمتر نشود و از 15 درصد قیمت روز زمین تجاوز ننماید

3838/110- 14/11/85- اصفهان

1- به کلیه اراضی و املاکی که در اثر احداث خیابانهای مندرج در طرح های تفصیلی مصوب تا عمق 25 متری بر خیابانها واقع می شود عوارض حق مشرفیت تعلق می گیرد و عمق 25 متری اشاره شده تا حداکثر سه پلاک را شامل خواهد شد و به مازاد پلاکهای مذکور این عوارض تعلق نمی گیرد.

تبصره یک : در صورتی که ملک در پلاکهای دوم یا سوم از بر خیابان احداثی قرار گیرد ولی هیچگونه معبر ورودی به محل احداث خیابان نداشته باشد عوارض حق مشرفیت نخواهد داشت.

تبصره دو : عوارض حق مشرفیت صرفاً در تسری خیابانهای احداثی است و به توسعه و تعریض خیابانهای موجود تعلق نمی‌گیرد .

2- میزان عوارض حق مشرفیت معادل ضریبی از مابه التفاوت قیمت منطقه بندی ملک (موضوع ماده 64 قانون مالیاتهای مستقیم) واقع شده تا عمق 25 متری از بر خیابان احداثی «2 M » با قیمت منطقه بندی ملک مشابه در معابر کوچه های مجاور که هم عرض محل ملک قبل از اجرای طرح بوده است « 1M » و هر دو رقم « 1M و 2M » به قیمتهای منطقه بندی در زمان محاسبه و وصول عوارض حق مشرفیت از دفترچه مربوطه استخراج می گردند .

1-2- عوارض حق مشرفیت در مورد املاک مسکونی واقع در بلوک اول ( بر جبهه) معادل (1M – 2M ) 15 محاسبه می‌گردد.

2-2- عوارض حق مشرفیت در مورد املاک مسکونی واقع در پلاک دوم معادل (1M – 2M ) 10 محاسبه می گردد.

3-2- عوارض حق مشرفیت در مورد املاک مسکونی واقع در پلاک سوم معادل (1M – 2M ) 5 محاسبه می گردد .

تبصره یک : عوارض حق مشرفیت در مورد املاک تجاری معادل عوارض املاک مسکونی و با اعمال ضریب 2 و در مورد املاک اداری و دفتر کار با اعمال ضریب5/1 محاسبه می گردد.

3- عوارض حق مشرفیت صرفاً به عرصه ( هم کف) تعلق می گیرد .

4- شهرداری مکلف است پس از احداث طرح، عوارض متعلقه را محاسبه و به اطلاع مالک یا نماینده قانونی وی برساند و در صورت استنکاف مالک از پرداخت آن در زمان نقل و انتقال یا صدور پروانه احداث بنا و یا صدور گواهی پایان کار عوارض مذکور را مجدداً محاسبه و وصول نماید .

5- عوارض حق مشرفیت برای املاکی که قبل از زمان اجرای این مصوبه با مالکان مربوطه بر اساس مصوبات و تعرفه های قبلی محاسبه و دریافت شده و یا اینکه پاسخ استعلام دفترخانه بدون قید این عوارض ارسال شده و یا به هر حال به دلایلی نسبت به صدور پروانه ساخت اقدام گردیده، قابل محاسبه و وصول مجدد یا وصول مابه التفاوت نیست .

بند 1 ماده 27 – سال 91 شهرستان مرند:

به املاکی که در مسیر معابر 12 متری و بیشتر و میادین و چهار راهها و خیابان ها واقع می شوند و از شهرداری برای مقدار واقع در مسیر غرامت دریافت می کنند و یا شامل عقب روی شده و در هنگام اخذ پروانه درخواست غرامت کنند و یا در سالهای گذشته در مسیر واقع شده و اکنون از طریق محاکم قضایی و یا توافق با شهرداری درخواست غرامت می نمایند برای مقدار باقیمانده ملک 20% ارزش روز زمین به عنوان حق مشرفیت محاسبه خواهد شد .

جدول ماده 48

شرح عوارض مستند قانونی ارزش افزوده

حق تشرف (ارزش افزوده) به استثناء بافت فرسوده مصوب تبصره 1 ماده 50 قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب سال 1387 و بند 16 ماده 71 و ماده 77 قانون شوراها تبصره 4 : در خصوص املاک مسکونی که در معابر با ایجاد درب اضافی، پارکینگ، پنجره دسترسی پیدا می کنند و نیز مواردی از این قبیل به دلیل ایجاد ارزش افزوده، پس از رعایت جمیع جهات قانونی P 10 درب اضافی پارکینگ، P30 درب ورودی معمولی، پنجره و سایر موارد P20 ( در صورتی که قیمت منطقه ای در منطقه 3 و 4 از 000/50 ریال و در منطقه 1 و 2 000/100 ریال کمتر باشد در ازای P در فرمول در منطقه 3 و 4 000/50 ریال و در منطقه 1 و 2 000/100 ربال منظور گردد) به نسبت طول محاسبه و وصول گردد.

تبصره 5: در خصوص آن دسته از املاکی که با ضافه نمودن درب، به طوری که ملک از لحاظ ضوابط دو بر شود 15 برابر قیمت منطقه ای نسبت به بر تعریف شده جدید عرض یا طول و طبقات موجود برابر ضوابط طرح تفصیلی وصول شود. در خصوص املاک تجاری و سایر، تبصره 4 با ضریب 4 محاسبه گردد.

توضیحاً : ارزش افزوده به لحاظ عرض معبر و ارتفاع که در قالب مصوبات کمیسیون ماده 5 امتیازات آن به مؤدی داده خواهد شد نیز محاسبه و لحاظ گردد.

تبصره 6: در صورتی که از نظر ضوابط شهرسازی امکان استفاده از میزان پیش بینی شده در تراکم و ارتفاع نباشد ملاک عمل ضوابط قابل استفاده لحاظ گردد و اگر به هر دلیل مالک متقاضی استفاده از ضوابط شهرسازی نباشد ملاک عمل است. ضمناً در مواردی که ملک در حریم خاص قرار گیرد ضوابط خاص جایگزین ضوابط مصوب طرح تفصیلی (قبل و بعد از تعریض) می گردد و ارزش افزوده صرفاً به هنگام صدور پروانه ساختمانی و اصلاح سند قابل وصول می باشد و در هنگام نقل و انتقال املاکی که دارای ارزش افزوده می باشند از امتیازات آن به متعاملین اطلاع رسانی و در پاسخ به استعلامات دفاتر اسناد رسمی کتباً قید و ارسال گردد و موضوع فوق در ثبت اسناد به متعاملین تفهیم و در اسناد آنان ثبت گردد.

ماده 49 – همدان

شرح عوارض ارزش افزوده

حق تشرف ( ارزش افزوده ) به استثناء بافت فرسوده مصوب در خصوص بررسی ضوابط و مقررات ارتفاع و تراکم آخرین دستورالعمل کمیسیون محترم ماده پنج در ضوابط شهرسازی ملاک عمل بوده مقرر گردید با توجه به هماهنگی به عمل آمده آندسته از املاکی که به هنگام صدور پروانه ساختمانی مشمول ارزش افزوده می گردند تراکم قبل و بعد از تعریض ملک آنها از سوی معاونت شهرسازی شهرداری اعلام می‌گردد.

چنانچه در سال 1391 تغییری در دستورالعمل فوق از سوی کمیسیون ماده پنج لحاظ گردد شهرداری نیز کلیه دریافتی های خود را مطابق با آن تطبیق و محاسبه و اخذ می نماید. شهرداری بایستی در هنگام صدور پاسخ به استعلامات جهت املاک اشخاص حقیقی و حقوقی از جمله اصلاح سند، تغییر متن سند و صدور پروانه ساختمانی موضوع ارزش افزوده را به طور صریح و شفاف اعلام نماید و مالک و یا خریدار مکلف به پرداخت عوارض ارزش افزوده می باشند .

شهرداری موظف است اطلاع رسانی لازم در خصوص تعلق ارزش افزوده به املاک را به اطلاع عموم به نحو مقتضی برساند.

تبصره 2: چنانچه جهت ملکی پروانه ساختمان صادر شده و ارزش افزوده برای آن لحاظ نشده باشد و جهت اخذ پایانکار یا اصلاح سند به شهرداری مراجعه نماید در صورتی که عوارض ارزش افزوده در سال صدور پروانه وجود داشته باشد ارزش افزوده با فرمول سال اخذ پروانه ساختمانی و قیمت منطقه ای سال صدور پروانه محاسبه و اخذ گردد.

ماده 32 – سال 90 ملایر

کد عوارض شرح عوارض مستند قانونی نحوه وصول عوارض تصویبی و توضیحات

0602007

ارزش افزوده (حق تشرف) ناشی از تغییر عرض معبر و افزایش تراکم به استثناء اراضی متعلق به مسکن مهر تبصره 1 ماده 50 قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب سال 1387 و بند 16 ماده 71 و ماده 77 قانون شوراها ماده 1: واحد مسکونی

به شهرداری ملایر اجازه داده می شود چنانچه تغییر عرض معبر بر اساس طرح تفصیلی یا نظر شهرداری پیش بینی شود بابت ارزش افزوده این تغییر از مالک یا مالکان مبلغ ذیل را محاسبه و دریافت نمایند .

ماده 2 : واحدهای تجاری

به شهرداری ملایر اجازه داده می شود عوارض ارزش افزوده واحدهای تجاری به صورت ذیل محاسبه و وصول نماید .

تبصره 1: ماده 1 در صورتی قابل اجرا می باشد که ضرورت طرح از طرف شهرداری تشخیص داده شود .

تبصره 2: میزان ارزش افزوده بر اساس متراژ پس از تعریض محاسبه و وصول می شود .

تبصره 3 : حداقل 000/20 ریال = P می باشد .

تبصره 4: در صورت درخواست غرامت از طرف مالک شهرداری موظف است مبلغ ارزش افزوده را از مالک یا مالکان محاسبه و دریافت نماید .

تبصره 5: عوارض ارزش افزوده فوق به هنگام تغییر عرض معبر از مالک یا مالکان محاسبه و وصول خواهد شد و در صورتی که مالکین از دریافت غرامت ملک خودداری نمایند عوارض فوق با غرامت ملک تهاتر خواهد شد .

تبصره 6: ضریب معبر از حاصل تقسیم عرض معبر جدید بر عدد 3 محاسبه می شود ( ضریب معبر به غیر از خیابانهای مصطفی خمینی و شهداء بر اساس عرض معبر قدیم محاسبه خواهد شد )

تبصره 7: عدم دریافت ارزش افزوده مشروط بر این است که کلیه متصرفین و حقوق متصوره معارضین احتمالی اعم از سرقفلی، حق کسب و پیشه و مالکیت و سایر موارد مشابه جهت دسترسی به معبر اصلی توسط مالک جلب رضایت شود .

تبصره 8: شهرداری در قبول ارزش افزوده یا جلب رضایت صاحبان حقوق و منافع قسمتهای حائل به معابر اصلی ( تجاری ) در ماده اصلی یا تبصره 7 مختار می باشند.

تبصره 9: کلیه اراضی و املاکی که در اثر اجرای طرح های مصوب شهری به منظور احداث، توسعه و اصلاح معابر و میادین در برگذر احداثی یا اصلاحی یا تعریضی یا توسعه واقع می شوند عوارض ارزش افزوده برای یکبار تعلق می گیرد در هنگام اخذ پروانه، پایان کار و یا نقل و انتقال از صاحبان این قبیل املاک قابل محاسبه و وصول می باشد .

تبصره 10: آن قسمت از اراضی که در اجرای تعریض به مالکیت شهرداری درآیند چنانچه به املاک همجوار تجمیع شوند عوارض ارزش افزوده به آنان تعلق می گیرد .

تبصره 11: چنانچه مالکین همجوار پشت جبهه نسبت به خرید املاک بر جبهه معابر تعریضی اقدام نمایند عوارض ارزش افزوده به آنان تعلق می گیرد .

تبصره 12: مالکین اراضی و املاکی که در معابر تعریضی قرار دارند و در اجرای تعریض فقط ملک مقابل آنها در مسیر تعریض قرار می گیرد به دلیل ارزش افزوده ناشی از تعریض عوارض ارزش افزوده به آنان تعلق می گیرد .

تبصره 13: چنانچه بر اثر تجمیع چند پلاک یا افزایش عرض معبر پلاکی که در معبر بن بست یا پشت جبهه بوده و به معبر اصلی دسترسی پیدا کند شامل عوارض ارزش افزوده ناشی از تجمیع یا افزایش عرض معبر می گردد.

تبصره 14: کلیه اراضی و املاک واقع در محدوده قانونی و حریم مصوب شهر که در اثر اعمال ماده 101 قانون شهرداریها تفکیک و یا در اجرای تبصره 4 قانون تعیین وضعیت املاک واقع در طرحهای دولتی و شهرها تعیین وضعیت می گردند مشمول پرداخت عوارض ارزش افزوده نمی‌گردند .

تبصره 15: تخفیف ارزش افزوده مشمول اراضی وکالتی و قولنامه ای نمی شوند.

ماده 17 : سال 91 – ملایر

کد عوارض شرح عوارض مستند قانونی نحوه وصول عوارض مصوبی و توضیحات

0603007 عوارض بر ارزش افزوده اراضی و املاک ناشی از طرحهای توسعه شهری و خدمات عمومی و عمران شهری ارزش افزوده (حق تشرف) ناشی از تغییر عرض معبر و افزایش تراکم به استثناء اراضی متعلق به مسکن مهر عوارض بر ارزش افزوده اراضی و املاک ناشی از طرحهای توسعه شهری و خدمات عمومی و عمران شهری (ارزش افزوده (حق تشرف) ناشی از تغییر عرض معبر و افزایش تراکم به استثناء اراضی متعلق به مسکن مهر) تبصره 1 ماده 50 قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب سال 1387 و بند 16 ماده 71 و ماده 77 قانون شوراها

ماده 174 قانون برنامه پنجساله پنجم جمهوری اسلامی ایران

تبصره 1 ماده 50 قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب سال 1387 و بند 16 ماده 71 و ماده 77 قانون شوراها ماده 174 قانون برنامه پنجساله پنجم جمهوری اسلامی ایران تبصره 1: واحدهای مسکونی به شهرداری ملایر اجازه داده می شود چنانچه تغییر عرض معبر بر اساس طرح تفصیلی یا نظر شهرداری پیش‌بینی شود بابت ارزش افزوده این تغییر از مالک یا مالکان مبلغ ذیل را محاسبه و دریافت نمایند .

تبصره 2: واحدهای تجاری به شهرداری ملایر اجازه داده می شود عوارض ارزش افزوده واحدهای تجاری بصورت ذیل محاسبه و وصول نماید .

بند 1 : تبصره 1 در صورتی قابل اجرا می باشد که ضرورت طرح از طرف شهرداری تشخیص داده شود

بند 2: میزان ارزش افزوده بر اساس متراژ عرصه پس از تعریض محاسبه و وصول می شود .

بند 3: در صورت درخواست غرامت از طرف مالک شهرداری موظف است مبلغ ارزش افزوده را از مالک یا مالکان محاسبه و دریافت نماید .

بند4: عوارض ارزش افزوده فوق به هنگام تغییر عرض معبر ازمالک یا مالکان محاسبه و وصول خواهد شد .

و در صورتی که مالکین از دریافت غرامت ملک خودداری نمایند عوارض فوق با غرامت ملک تهاتر خواهد شد.

بند 5: ضریب معبر از حاصل تقسیم عرض معبر جدید بر عدد 3 محاسبه می شود ( ضریب معبر بغیر از خیابانهای مصطفی خمینی و شهداء بر اساس عرض معبر قدیم محاسبه می گردد)

بند 6: عدم دریافت ارزش افزوده مشروط بر این است که کلیه متصرفین و حقوق متصوره معارضین احتمالی اعم از سرقفلی ، حق کسب و پیشه و مالکیت و سایر موارد مشابه توسط متقاضی جهت دسترسی به معبر اصلی توسط مالک جلب رضایت شود .

بند 7: شهرداری در قبول ارزش افزوده یا جلب رضایت صاحبان حقوق و منافع قسمتهای حائل به معابر اصلی ( تجاری ) در ماده اصلی یا تبصره 7 مختار می باشد .

بند 8: کلیه اراضی و املاکی که بر اثر اجرای طرحهای مصوب شهری به منظور احداث توسعه و اصلاح معابر و میادین در بر گذر احداثی یا اصلاحی یا تعریضی یا توسعه واقع می شوند عوارض ارزش افزوده برای یکبار تعلق می گیرد که در هنگام اخذ پروانه ، پایان کار ، و یا نقل و انتقال از صاحبان این قبیل املاک قابل محاسبه و وصول می باشد .

بند 9: آن قسمت از اراضی که در اجرای تعریض به مالکیت شهرداری درآیند چنانچه به املاک همجوار تجمیع شوند عوارض ارزش افزوده به آنان تعلق می گیرد .

بند 10: چنانچه مالکین همجوار پشت جبهه نسبت به خرید املاک بر جبهه معابر تعریضی اقدام نمایند عوارض ارزش افزوده به آنان تعلق می گیرد .

بند 11: مالکین اراضی و املاکی که در معابر تعریضی قرار دارند و در اجرای تعریض فقط ملک مقابل آنها در مسیر تعریض قرار می‌گیرد بدلیل ارزش افزوده ناشی از تعریض عوارض ارزش افزوده به آنان تعلق می گیرد .

بند 12: چنانچه بر اثر تجمیع چند پلاک یا افزایش عرض معبر پلاکی که در معبر بن بست یا پشت جبهه بوده به معبر اصلی دسترسی پیدا کند شامل عوارض ارزش افزوده ناشی ازتجمیع یا افزایش عرض معبر می گردد .

بند 13: کلیه اراضی و املاک واقع در محدوده قانونی و حریم مصوب شهر که در اثر ا عمال ماده 101 قانون شهرداریها تفکیک و یا در اجرای تبصره 4 قانون تعیین وضعیت املاک واقع در طرحهای دولتی و شهرها تعیین وضعیت می گردند مشمول پرداخت عوارض ارزش افزوده نمی گردند .

بند 14 : تخفیف ارزش افزوده مشمول اراضی وکالتی و قولنامه ای نمی شود .

بند 15: ارزش افزوده طبقات مازاد بر ضوابط طرح تفضیلی بر اساس ما به التفاوت عرض معابر ملاک عمل تراکم می باشد .

تعرفه شماره 20 فصل 2 سال 91 – اراک

ردیف نوع عوارض ماخذ و نحوه محاسبه عوارض منشاء قانونی توضیحات

عوارض حق مشرفیت (ارزش افزوده ناشی از اجرای طرحهای تعریض یا توسعه معابر) بند 16 ماده 71 قانون موسوم به شوراها و تبصره 1 ماده 50 قانون مالیات بر ارزش افزوده تبصره (1): اجرای این تعرفه از زمان تصویب طرح تفصیلی و یا مصوبات ک م 5 می باشد .

تبصره (2): املاکی که در اثر تعریض معبر، قسمتی از آن در تعریض قرار گیرد و شهرداری خسارتی به مالک پرداخت ننماید حق مشرفیت در مقابل مطالبات مالک قابل تهاتر است .

تبصره (3): در رابطه با بند یک ملاک عمل P قبل از عقب نشینی می باشد و ضمناً املاکی که پس از تعریض در بر معبر قرار میگیرد مادامی که مالک از بر جدید استفاده نمی کند و در و پنجره در بر جدید احداث نمی نماید مشمول پرداخت این عوارض نخواهد بود .

تبصره (4): چنانچه ملکی دارای چند بر باشد گرانترین معبر که مورد تعریض واقع شده است مورد عمل قرار خواهد گرفت .

تبصره (5): مبلغ پرداختی توسط مالک نبایستی از حداکثر 20% قیمت روز ( کارشناسی رسمی مورد توافق طرفین ) ملک بیشتر باشد .

1 برای املاکی که پس از تعریض در بر معبر قرار می‌گیرند متراژ عرصه * P 3 * ( عرض معبر قدیم – عرض معبر جدید )

2 برای املاکی که پس از اجرای طرح دارای باقی مانده هستند متراژ عرصه باقیمانده * P 5/1* (عرض معبر قدیم – عرض معبر جدید )

3 املاکی که عقب‌نشینی ندارند ولی معبر مشرف به ملک تعریض می شود متراژ عرصه * P 2 * ( عرض معبر قدیم – عرض معبر جدید)

ماده 48 – فصل 6 – بخش 5 – همدان

کد شرح عوارض مستند قانونی ارزش افزوده بخش 5 فصل 6 ماده 48

063007 حق تشرف ( ارزش افزوده ) به استثناء اراضی متعلق به مسکن مهر تبصره 1 ماده 50 قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب سال 1387 و بند 16 ماده 71 و ماده 77 قانون شوراها کلیه اراضی و املاکی که بر اثر اجرای طرح های مصوب شهری به منظور احداث توسعه ، اصلاح معابر و میادین در بر گذر احداثی یا اصلاحی یا تعریضی یا توسعه واقع می شوند که موجب ارزش افزوده در ملک می گردد محاسبات آن صرفاً به هنگام صدور پروانه ساختمان یا اصلاح سند انجام و ذینفع موظف به پرداخت آن می باشد .

تبصره 1: عوارض حق مشرفیت ( ارزش افزوده) از طریق فرمول زیر و بر اساس آخرین دستور العمل و ضوابط شهرسازی و در خصوص ضوابط تراکم و ارتفاع محاسبه و قابل وصول می باشد که در هنگام صدور پروانه ساختمانی تراکم قبل و بعد از تعریض از سوی معاونت شهرسازی در پیش نویسهای ارسالی به مناطق توضیح داده خواهد شد .

تذکر : در خصوص املاکی که هنگام صدور پیش نویش پروانه امتیاز قسمت مسیری را به عنوان تراکم دریافت می دارند و در پیش نویس قید میگردد در محاسبه ارزش افزوده قسمت دوم فرمول مذکور ( غرامت مسیری ) حذف میگردد و چنانچه در قدر مطلق فرمول ب مالک از تراکم بعد از تعریض کمتر استفاده نماید نیز غرامتی تعلق نمی گیرد.

الف ) در صورتی که 0> sg – sm باشد

St * p8 – p 8 * (sg – sm ) = R ——— S 5% < St ( 1- الف

p 12 * (sg – sm ) = R ——— S 5% < St ( 2- ب

ب) – در صورتی که 0> sg – sm باشد

St * p8 + p 8 * (sg – sm ) R =

(در صورت ارائه تراکم مازاد در سطح میزان ارائه شده ملاک عمل می باشد) زیر بنای کل طبقات با سطح اشتغال بعد از تعریض متراژ طبقات = sm

زیر بنای کل طبقات با سطح اشغال قبل از تعریض به متراژ طبقات = sg

ارزش منطقه ای = P مساحت مقدار مسیری = St

تبصره 2 : در املاک موضوع بند ب مبلغ محاسبه شده صرفاً از عوارض پروانه ساختمانی کسر خواهد گردید.

تعرفه پیشنهادی عوارض سال 1390 شهرداری همدان

کد شرح عوارض مستند قانونی ارزش افزوده بخش 5 فصل 6 ماده 48

063007

حق تشرف ( ارزش افزوده ) تبصره 1 ماده 50 قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب سال 1387 و بند 16 ماده 71 و ماده 77 قانون شوراها تبصره 3 : در خصوص املاک مسکونی که در معابر با ایجاد درب اضافی، پارکینگ ، پنجره و درب جدید و املاکی که پس از تعریض به یک معبر جدید ( در صورتی که با عرض معبر قبلی یکی باشد ) دسترسی پیدا می کنند و نیز مواردی که از این قبیل بدلیل ایجاد ارزش افزوده ، پس از رعایت جمیع جهات قانونی P 10 درب اضافی پارکینگ ، P 30 درب ورودی معمولی، پنجره و سایر موارد P 20 ( در صورتی که قیمت منطقه ای در منطقه 3 و 4 از 000/50 ریال و در منطقه 1 و 2 000/100 ریال کمتر باشد در ازای P در فرمول در منطقه 3 و 4 000/50 ریال و در منطقه 1 و 2 000/100 ریال منظور گردد ) به نسبت طول محاسبه وصول گردد.

تبصره 4 : در خصوص املاک تجاری و سایر تبصره 4 با ضریب 2 محاسبه گردد.

توضیحات : ارزش افزوده به لحاظ عرض معبر و ارتفاع که در قابل مصوبات کمیسیون ماده 5 امتیازات آن به مودی داده خواهد شد نیز محاسبه و لحاظ گردد.

تبصره 5 : در صورتی که از نظر ضوابط شهر سازی امکان استفاده از میزان پیش بینی شده در تراکم و ارتفاع نباشد ملاک عمل ضوابط قابل استفاده لحاظ گردد و اگر به هر دلیل مالک متقاضی استفاده از ضوابط شهرسازی نباشد ملاک عمل ضوابط مصوب طرح تفصیلی است ضمناً در مواردی که ملک در حریم خاص قرار گیرد ضوابط خاص جایگزین ضوابط مصوب طرح تفصیلی ( قبل و بعد از تعریض) می گردد و ارزش افزوده صرفاً به هنگام صدور پروانه ساختمانی و اصلاح سند قابل وصول می باشد و در هنگام نقل و انتقال املاکی که دارای ارزش افزوده می باشند از امتیازات آن به متعاملین اطلاع رسانی و در پاسخ به استعلامات دفاتر اسناد رسمی کتباً قید و ارسال گردد و موضوع فوق در ثبت اسناد به متعاملین تفهیم و در اسناد آنان ثبت گردد.

بند 16 یزد –

عوارض حق مشرفیت برابر است با 35% مابه التفاوت ارزش کارشناسی (زمین) قبل و بعد از اجرای طرح که نباید از 20 % (بیست درصد) ارزش باقیمانده ملک تجاوز نماید .

نظریه شورای نگهبان:

اخذ حق مشرفیت – که همان حق مرغوبیت است – شرعاً حرام می باشد ولی جعل عوارض بر این حق – در فرض وجود حق جعل عوارض توسط مقنن – شرعاً مانعی ندارد .

توضیح این است که حق اشراف و حق مرغوبیت که – همان ارزش افزوده مذکور در جوابیه دفتر مقام معظم رهبری موجود در پرونده است – ملک مالک زمین و ساختمان است و اخذ آن از مالک بر اساس قانون – ماده واحده قانون راجع به لغو حق مرغوبیت مصوب 28/8/1360 مجلس شورای اسلامی – ممنوع است و در نتیجه شرعاً اخذ آن اکل المال بالباطل بوده و حرام می‌باشد و این حق یک از اموال شخصی می باشد و در نتیجه جعل عوارض بر آن توسط کس یا مقامی که حق جعل عوارض دارد مانند سایر اموال شخصی به شرط عدم اجحاف در مقدار آن و صدق عوارض بر مقدار مجعول مانعی ندارد .

حاصل اینکه بین حق مشرفیت که همان حق مرغوبیت و ارزش افزوده است و بین عوارض بر حق مشرفیت فرق است و اخذ حق مشرفیت حرام بوده ولی اخذ عوارض بر حق مشرفیت مانعی ندارد. ارزش افزوده در این جا از اموال مالک است و مانند سایر اموال او جعل عوارض بر آن در صورت وجود مجوز قانونی محذوری ندارد .

*گردشکار

شکات در پرونده های فوق الاشعار ابطال مصوبات شوراهای اسلامی تعدادی از شهرها در خصوص عوارض حق مرغوبیت، حق مشرفیت، حق تشرف و عوارض را به دلایل ذیل درخواست کرده اند :

1- طبق مقررات تبصره 4 ماده 10 لایحه قانونی نحوه خرید و تملک اراضی برای اجرای برنامه های عمومی ، عمرانی ، نظامی دولت مصوب 1358 طرحهای موضوع این قانون از تاریخ شروع به اجرا از پرداخت هر نوع عوارض مستقیم به شهرداریها مثل انواع عوارض متعلق به زمین و ساختمان و سایر اموال منقول و غیرمنقول و حق تشرف و حق مرغوبیت و مشابه آن معاف هستند، لذا وضع مجدد چنین عوارضی فاقد مجوز قانونی است .

2- وضع قاعده آمره در خصوص اخذ هر گونه وجه از جمله عوارض شهرداری به قوه مقننه اختصاص دارد و با عنایت به اینکه قوه مقننه در ماده واحده قانون راجع به لغو حق مرغوبیت مصوب 1360 دریافت حق مرغوبیت از مالک یا مالکین املاکی که در اثر توسعه معابر، میادین و امثال آن به املاک آنها تعلق می گرفته را منع نموده و همچنین تبصره ذیل ماده واحده نیز قوانین مغایر را لغو کرده است .

3- مطابق دادنامه شماره 68-42 – 17/8/1368 هیات عمومی دیوان عدالت اداری حق مرغوبیت و اضافه ارزش بهاء املاک بر خلاف قانون و شرع تشخیص داده شده است .

4- با توجه به ماده 80 قانون تشکیلات ، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران مصوب 1375 مصوبات شوراها نباید مغایر با وظایف و اختیارات قانونی آنها و قوانین و مقررات عمومی کشور باشند .

*خلاصه مدافعات طرف شکایت

با عنایت به مراتب فوق مصوبات شوراهای اسلامی در این خصوص مغایر با قانون و شرع بوده و درخواست ابطال آنها صادر شده است .

شوراهای اسلامی شهرهای مورد شکایت در لوایح دفاعیه به طور خلاصه اعلام کرده اند .

1- ادله و قوانینی که شکات بدان استناد نموده اند به صورت ضمنی یا صریح نسخ شده است ماده واحده مصوب 1360 مجلس شورای اسلامی در مورد منع دریافت عوارض مشرفیت لغو گردیده علت آن این است که در سالهای بعد از جنگ هزینه های بالای عمران و ساخت و ساز زیر ساختهای کشور باعث کم شدن بودجه شهرداریها شده و شهرداریها در انجام وظایف قانونی متعسر و ناتوان شده بودند مراتب در تاریخ 19/1/1369توسط وزیر کشور طی شرعی مبنی بر اخذ عوارض ارزش افزوده ناشی از اجرای طرحهای عمرانی به استحضار مقام معظم رهبری رسیده و معظم له فرموده اند « در اینکه ارزش افزوده ناشی از عبور خیابان از نزدیک یک ملک متعلق به آن است نباید تردید کرد دولت و شهرداریها می توانند در صورت تصویب مجلس یا هر مقام قانونی مالیات نبندند هم بر ارزش افزوده و هم بر ملکی که خیابان از کنار آن عبور می کند » با توجه به همین مجوز شرعی مراتب اخذ عوارض ارزش افزوده در هیات وزیران مطرح و ریاست جمهوری طبق نامه شماره 71721- 3/11/1370 با دریافت عوارض موافقت کردند و بعد از آن همه ساله عوارض مشرفیت در تعرفه عوارض درج و تصویب و به واسطه وزیر کشور به شهرداریهای سراسر کشور ابلاغ می گردد .

2- هیات عمومی دیوان عدالت اداری طبق رأی شماره 105 – 1/7/1374 عوارض تصویبی وزارت کشور در خصوص عوارض حق تشرف را خلاف قانون تشخیص نداده و شکایت شکات را رد کرده است .

3- طبق بند 16 ماده 71 قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی و انتخاب شهرداران تصویب لوایح برقراری یا لغو عوارض شهر و همچنین تغییر نوع و میزان آن با در نظر سیاستهای عمومی دولت که از سوی وزارت کشور تعیین می شود از وظایف شورای اسلامی شهرهاست.

4- طبق تبصره ماده 5 قانون تجمیع عوارض و تبصره یک ماده 50 قانون مالیات بر ارزش افزوده و اخذ عوارض محلی با تصویب شوراهای اسلامی تجویز شده است .

هیات تخصصی عمران ، شهرسازی و اسناد دیوان عدالت اداری با حضور اعضاء تشکیل ، پس از ملاحظه پرونده و اسناد و مدارک موجود در آن و بعد از قرائت گزارش عضو ممیز و بررسی و انجام مشاوره به اتفاق اعضای حاضر به شرح ذیل مبادرت به صدور رأی می نماید.

*رأی هیات تخصصی عمران، شهرسازی و اسناد

طبق بند 16 ماده 71 قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران مصوب 1375 تصویب لوایح برقراری یا لغو عوارض شهر و همچنین تغییر نوع و میزان آن با در نظر گرفتن سیاست های عمومی دولت که از سوی وزارت کشور اعلام می شود از جمله وظایف و مسئولیتهای شورای اسلامی شهرهاست و در قانون مالیات بر ارزش افزوده (تبصره یک ماده 50) و قانون اصلاح موادی از قانون برنامه سوم توسعه جمهوری اسلامی ایران موسوم به تجمیع عوارض (تبصره یک ماده 5) مصوب 1381 وضع عوارض محلی تجویز شده است، همچنین در آراء هیأت عمومی از جمله 105- 1/7/1374 و 1187- 23/10/1386 و 1229- 23/10/1386 و غیره تجویز وضع عوارض بر حق مشرفیت در بخشنامه های وزارت کشور و شهرداری تهران و وضع عوارض مشرفیت در مصوبات شوراهای اسلامی مغایر قانون و خارج از حدود اختیارات تشخیص نگردیده است.

مضافاً شورای محترم نگهبان با شرایطی طبق نظریه شماره 1660/102/95 – 2/5/1395 جعل عوارض بر حق تشرف یا مشرفیت را مخالف شرع اعلام نکرده است، بنابراین مصوبات وضع عوارض بر حق مشرفیت یا حق تشرف توسط شوراهای اسلامی شهرهای مندرج در گردشکار مغایر قانون و خارج از حدود اختیار نبوده و به استناد مواد 12 و84 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری رأی به رد شکایت صادر می شود. این رأی ظرف 20 روز از تاریخ صدور از سوی رئیس محترم دیوان عدالت اداری و یا 10 نفر از قضات محترم دیوان عدالت اداری قابل اعتراض است .

جواد جباری

رئیس هیأت تخصصی عمران، شهرسازی واسناد

دیوان عدالت اداری