بررسی شرایط تنفیذ حکم طلاق خارج از ایران موضوع بحث ماست. طلاق از جمله اعمال حقوقی است که به لحاظ آثار مالی و معنوی که در پیش دارد، در قانون مدنی کشور ما برای آن قوانین و شرایط و تشریفات خاصی پیش‌بینی شده است.
عدم وجود هر یک از تشریفات پیش‌بینی شده در قانون برای طلاق، سبب عدم نفوذ (صحیح نبودن) یا بطلان (باطل بودن) و در نتیجه عدم ثبت طلاق در مراجع صالح می‌شود.
تنفیذ (تایید) حکم طلاق صادر شده در خارج از ایران در مواردی اتفاق می‌افتد که زن و مرد ایرانی در کشوری خارجی مقیم هستند و برای جدایی خود به مراجع قضایی پیش‌بینی شده در قانون ایران نرفته‌اند و به مراجع قضایی در کشور محل سکونت خود برای طلاق اقدام نموده و طبق قوانین همان کشور هم از هم جدا شده‌اند.
حال برای اینکه طلاق صورت گرفته بین زن و مرد طبق قوانین ایران قابلیت اجرا داشته باشد، باید به مراجع قضایی که وزارت امور خارجه در هر کشور تعیین کرده است مراجعه نمایند.
یا در ایران به مراجع قضایی صالح رجوع نمایند و دادخواست تنفیذ (تایید) حکم طلاق خارج از ایران را بخواهند.
سوالات متداول
- تنفیذ حکم طلاق خارج از ایران در چه مواردی اتفاق می‌افتد؟
- رویه قضایی تنفیذ حکم طلاق خارج از ایران چگونه است؟
- بهترین وکیل برای پرونده ایرانیان خارج از کشور کیست؟
- وکیل بین المللی موضوعات خانواده چه ویژگیهایی دارد؟
- دادخواست تنفیذ حکم طلاق خارج از ایران چگونه است؟
- تنفیذ حکم طلاق خارج از ایران در چه موارد اتفاق می‌افتد؟
اتباع ایرانی که در کشورهای دیگر زندگی می‌کنند و برای حل کردن دعاوی خانوادگی دچار مشکل شده‌اند، باید طبق قوانین ایران به حل دعاوی خود بپردازند چرا که تابع این قوانین هستند.
زن و مرد ایرانی که در کشور خارجی سکونت دارند و طبق قوانین همان کشور نیز از یکدیگر جدا شده‌اند، باید وضعیت ازدواج ایرانی خود را نیز مشخص کنند که بتوانند طلاق خود را طبق قانون ایران ثبت کنند و صیغه طلاق را جاری نمایند.
زن و مرد ایرانی مقیم کشور دیگر برای انجام طلاق خود می‌توانند به شخصی که در ایران سکونت دارد وکالت بدهند که امور مربوط به طلاق آنها را انجام بدهد.
اما اگر خود بخواهند راسا در همان کشور محل سکونت خود اقدام به طلاق نمایند باید به مراجع قضائی ایران در آن کشورها مراجعه نمایند.
تبصره ماده 15 قانون حمایت از خانواده مصوبه سال 1392
ثبت طلاق ایرانیان مقیم خارج از کشور در کنسولگری‌های جمهوری اسلامی ایران به درخواست کتبی زوجین (زن و مرد) یا زوج (مرد) با ارائه گواهی اجرای صیغه طلاق توسط اشخاص صلاحیتدار که با پیشنهـاد وزارت امور خارجه و تصویب رئیس قوه قضائیه به کنسولگری‌ها معرفی می‌شوند امکان‌پذیر است.
بنابراین زن و مرد تبعه ایران که مقیم کشور دیگری هستند برای ثبت طلاق خود به موجب قانون ایران باید به مراجع تعیین شده، رفته و طبق رویه قضایی کشور ایران اقدام نمایند.
اما اشخاصی که به موجب قوانین ایران اقدام به طرح دعوی طلاق ننمایند و طبق قوانین کشوری که در آن اقامت دارند اقدام کنند، در چنین موردی باید در دادگاه ایران دادخواست تنفیذ (تایید) حکم طلاق صادره از دادگاه خارجی را اقامه کنیم.
دادگاه پس از رسیدگی به چنین دعوایی یا اقدامات صورت گرفته توسط مرجع قضایی آن کشور را درست و مطابق با موازین و مقررات و تشریفات قانون ایران می‌داند و حکم صادره از آن دادگاه را تنفیذ (تایید) می‌کند و یا اقدامات صورت گرفته توسط مراجع قضایی آن کشور را مورد پذیرش قرار نمی‌دهند.
در این صورت زن و مرد باید اقدام به دادخواست طلاق در دادگاه ایران را بنمایند.
طبق ماده 15 قانون حمایت از خانواده مصوب 1392 در خصوص طلاق هایی که زن و مرد در مراجع قضایی کشوری که در آن سکونت دارند اقدام می‌نمایند چنین بیان می‌دارد که:
هرگاه ایرانیان مقیم خارج از کشور امور و دعاوی خانوادگی خود را در محاکم و مراجع محل اقامت خویش مطرح کنند، احکام این محاکم یا مراجع در ایران اجراء نمی‌شود مگر آن که دادگاه صلاحیتدار ایرانی این احکام را بررسی و حکم تنفیذی (تاییدی) صادر کند.
رویه قضایی تنفیذ حکم طلاق خارج از ایران چگونه است؟
تنفیذ یا تایید طلاقی که مطابق حکم دادگاه خارجی بین زن و مرد در خارج از ایران انجام شده است، خواهان باید ثابت نماید که مرد مطابق موازین شرعی و قانون ایران، صیغه طلاق را در حضور دو شاهد عادل اجرا کرده است.
در غیر این صورت، دادخواست تنفیذ (تایید) حکم رد است و حکم طلاق دادگاه خارجی قابل تنفیذ و تایید در دادگاه ایران نیست.
به همین دلیل توصیه می‌شود در خصوص تنفیذ حکم طلاق خارج از ایران را از وکیل بین‌المللی ازدواج و طلاق کمک دریافت نمایید.
ماده 972 قانون مدنی
احکام صادره از مراجع قضایی سایر کشورها به طور کلی تعیین تکلیف می‌نماید اما در قانون اجرای احکام و قانون حمایت از خانواده به طور خاص در خصوص دادخوست تنفیذ (تایید) حکم طلاق خارج از ایران تعیین تکلیف نموده است.
بنابراین احکام صادره از محاکم خارجی، این احکام صادره از محاکم خارجه و همچنین اسناد رسمی لازم الاجرا تنظیم شده در خارجه را نمیتوان در ایران اجرا نمود مگر اینکه مطابق قوانین ایران امر به اجرای آنها صادر شده باشد.
ماده 173 قانون اجرای احکام مدنی
در خصوص دادخواست و پیوست‌های، تنفیذ (تایید) حکم طلاق خارج از کشور، چنین بیان می‌دارد که : به تقاضانامه اجرای حکم باید مدارک زیر پیوست شود:
نسخه‌ای از رونوشت (کپی) حکم دادگاه خارجی که صحت مطابقت آن با اصل به وسیله مامور سیاسی یا کنسولی کشور صادرکننده حکم گواهی‌شده باشد با ترجمه رسمی گواهی شده آن به زبان فارسی.
رونوشت (کپی) دستور اجرای حکمی که از طرف مرجع صلاحیتدار مربوط صادر شده با ترجمه گواهی شده آن.
گواهی نماینده سیاسی یا کنسولی ایران در کشوری که حکم از آنجا صادر شده یا نماینده سیاسی یا کنسولی کشور صادرکننده حکم در ایران راجع به صدور و دستور اجرای حکم از مقامات صلاحیتدار.
گواهی امضاء نماینده سیاسی یا کنسولی کشور خارجی مقیم، از طرف وزارت امور خارجه.
ماده 15 و 14 قانون حمایت از خانواده مصوب 1391
صلاحیت دادگاه‌های ایران برای تنفیذ (تأیید) حکم طلاق، دادگاه صلاحیتدار تنفیذ و تایید حکم طلاق صادر شده خارج از ایران، چنین بیان می‌دارد که:
هرگاه ایرانیان مقیم خارج از کشور امور و دعاوی خانوادگی خود را در محاکم و مراجع صلاحیتدار محل اقامت خویش مطرح کنند، احکام این محاکم یا مراجع در ایران اجراء نمی‌شود مگر آن که دادگاه صلاحیتدار ایرانی این احکام را بررسی و حکم تنفیذی صادر کند.
طلاق ایرانیان مقیم خارج از کشور در کنسولگری‌های جمهوری اسلامی ایران به درخواست کتبی زوجین (زن و مرد) یا زوج (مرد) با ارائه گواهی اجرای صیغه طلاق توسط اشخاص صلاحیتدار که با پیشنهـاد وزارت امور خارجه و تصویب رئیس قوه قضائیه به کنسولگری‌ها معرفی می‌شوند امکان‌پذیر است.
ثبت طلاق رجعی (طلاقی که در آن زن و مرد حق رجوع و بازگشت به یکدیگر را دارند) منوط به انقضای عده است.
در طلاق بائن (طلاقی که در آن زن و مرد حق رجوه یا بازگشت به یکدیگر را ندارند) نیز زوجه (زن) می‌تواند طلاق خود را با درخواست کتبی و ارائه گواهی اجرای صیغه طلاق توسط اشخاص صلاحیتدار فوق در کنسولگری ثبت نماید.
در مواردی که طلاق به درخواست زوج (مرد) ثبت می‌گردد، زوجه (زن) می‌تواند با رعایت این قانون برای مطالبه حقوق قانونی خود به دادگاه‌های ایران مراجعه نماید.
ماده 14 قانون حمایت از خانواده مصوب 1391
هرگاه زن یا مرد مقیم خارج از کشور باشد، دادگاه محل اقامت طرفی که در ایران اقامت دارد برای رسیدگی صالح است.
اگر زن و مرد هر دو مقیم خارج از کشور باشند ولی یکی از آنان در ایران سکونت موقت داشته باشد، دادگاه محل سکونت فرد ساکن در ایران و اگر هر دو در ایران سکونت موقت داشته باشند، دادگاه محل سکونت موقت زن برای رسیدگی صالح است.
در صورتی که زن و مرد در ایران سکونت نداشته باشند، دادگاه شهرستان تهران صلاحیت رسیدگی را دارد، مگر آنکه زن و مرد برای اقامه دعوی در محل دیگر توافق کنند.
باید توجه داشته باشیم که تنفیذ (تایید) حکم طلاق صادره از دادگاه خارجی به معنی جاری شدن صیغه طلاق نمی‌باشد در واقع پس از تنفیذ (تایید) حکم طلاق باید به مراجع ثبتی و شرعی مراجعه نمایند و صیغه طلاق خود را جاری و ثبت نمایند.
دادخواست تنفیذ حکم طلاق صادره از دادگاه خارجی
دادخواست تنفیذ حکم طلاق صادره از دادگاه خارجی، مانند سایر دعاوی حقوقی به موجب ثبت دادخواست در دفتر مرجع صالح قضایی به جریان می‌افتد.
خواهان این دادخواست با توجه به نوع طلاق متفاوت است، درصورتی که طلاق توافقی باشد خوانده و خواهان دعوا، زن و مرد می‌باشند.
اگر طلاق از طرف مرد باشد خواهان، مرد و خوانده زن می‌باشد و اگر زن دادخواست طلاق داده باشند، زن، خواهان و مرد خوانده دادخواست می‌باشد.
خواسته دعوا، تنفیذ حکم طلاق صادره از دادگاه خارجی و ثبت و اجرای آن به همراه کلیه خسارات
در قسمت دلائل و منضمات دادخواست، از موارد الزامی، منضمات (پیوست‌ها) ماده 173 قانون اجرای احکام مدنی که فوقا به آن اشاره شد باید حتما به دادخواست پیوست شوند وسایر دلایل که عبارتند از:
کپی تایید شده ۱- عقدنامه، ۲-حکم طلاق،۳-دادنامه شماره صادره از ترجمه رسمی دادنامه (حکم) مذکور ۵- مدرک مورد نیاز دیگر. (دادخواست تنفیذ طلاق)
شرح دادخواست
ریاست محترم مجتمع قضائی……
با سلام، احتراماً به استحضار می‌رساند:
اینجانب (با توجه به نوع طلاق حسب مورد نام مرد و زن نوشته می‌شود.) به استناد کپی مصدق (تایید شده) عقدنامه شماره………. مورخ / / عقد ازدواج دائمی در دفترخانه………. منعقد کرده‌ایم.
نظر به عدم حصول توافق اخلاقی در ادامه زندگی مشترک در نهایت موفق به اخذ حکم طلاق به شماره………. از………. کشور………. گردیدیم، فلذا به استناد حکم یادشده (کپی و ترجمه مصدق ضمیمه) مستنداً به ماده ۹۷۲ قانون مدنی تنفیذ (تایید) حکم طلاق صادره و اجرای صیغه طلاق و ثبت رسمی آن در یکی از دفاتر اسناد رسمی مورد استدعاست.
محل امضاء- مهر- انگشت
خدمات ما
مشاوره حقوقی آنلاین با وکلای پایه یک دادگستری در موضوعات تخصصی در همه ساعات شبانه روز
مشاوره حقوقی حضوری با وکیل تخصصی جرایئم اقتصادی
قبول وکالت دادگستری بدون حضور موکل در دفتر وکیل
خدمات وکالت ایرانیان خارج از کشور در ایران
خدمات وکالت ایرانیان در سایر کشورها توسط وکیل رسمی
معرفی بهترین وکیل مهاجرت بین المللی در تهران
بهترین وکیل کیفری تهران
بهترین وکیل ملکی تهران
بهترین وکیل دعاوی پولی و بانکی تهران
بهترین وکیل خانواده تهران
بهترین وکیل دادگاه تجدید نظر
بهترین وکیل اعاده دادرسی و دیوان عالی کشور
بهترین وکیل فرجام خواهی