تجاوز به عنف (زنای به عنف) به چه معناست؟
عنف در لغت به به معنای زور و خشونت می باشد و تجاوز به عنف یا زنای به عنف براساس قانون ، انجام نزدیکی با زن بدون رضایت وی می باشد و در واقع نزدیکی که با قهر و غلبه یعنی خشونت و زور صورت گرفته است.
تجاوز به عنف در قانون تمام کشورهای جهان مورد توجه قرار گرفته است و به دلیل خدشه دار کردن عواطف عمومی و ضربات روحی جبران ناپذیری که دارد شدیدیترین مجازات ها برای آن در نظر گرفته شده است.در قانون مجازات کشور ایران نیز مجازات سنگینی برای این جرم در نظر گرفته شده است .
براساس ماده 224 قانون مجازات اسلامی در صورتی که با زنی به زور و خشونت رابطه جنسی برقرار شود در حالی که میان زن و مرتکب رابطه شرعی و قانونی وجود نداشته باشد مرتکب چنین عملی اعدام خواهد شد
همچنین براساس تبصره ٢ این ماده : هرگاه کسی با زنی که راضی به زنای با او نباشد در حال بیهوشی، خواب یا مستی زنا کند رفتار او در حکم زنای به عنف است. در زنا از طریق اغفال و فریب دادن دختر نابالغ یا از طریق ربایش، تهدید و یا ترساندن زن اگرچه موجب تسلیم شدن او شود نیز حکم فوق جاری است.
در جرم زنای به عنف یا تجاوز به عنف، در صورتی که زن باکره باشد، علاوه بر مجازات زنای به عنف، می بایست ارش البکاره و مهرالمثل به زن پرداخت گردد اما در صورتی که زن باکره نباشد، مهرالمثل همراه با مجازات اصلی اعمال می شود.
چه نوع رابطه جنسی تجاوز محسوب می شود؟
عنف در لغت به معنایر زور و خشونت می باشد و در اصطلاح حقوقی انجام رابطه جنسی با زن بدون رضایت او در غیر موارد شرعی و قانونی است.براساس اصول قانونی فردی که مدعی این می باشد که مرتکب با زور و اجبار با او رابطه جنسی برقرار کرده است باید ادعای خود را ثابت کند چون بار اثبات با مدعی می باشد.
ممکن است که سوال پیش بیاید که تجاوز به عنف فقط سبب خروج عقد دائم می شود یا نکاح و عقد موقت را نیز شامل می شود؟باتوجه به این که عدم علقه زوجیت و نبود رابطه شرعی و قانونی به صورت مطلق مدنظر می باشد و از آنجا که نکاح موقت به لحاظ شرعی سبب خروج رابطه مرد با همسرش از دایره تجاوز می شود باید بیان داشت که نکاح اعم از دائم و موقت مدنظر شارع و قانونگذار می باشد.براساس قانون مجازات اسلامی مجازات جرم تجاوز به عنف اعدام می باشد.
نکته: قانونگذار ایران محدودترین تعریف از تجاوز به عنف را موردپذیرش قرار داده است، به این معنی که تجاوز به عنف از منظر حقوق کیفری ایران عبارت است از دخول آلت تناسلی مرد در قبل یا دبر زنی غیر از همسر خود بدون رضایت زن می باشد.
پیامدهای قانونی تجاوز و رابطه نامشروع با کودکان
برقراری ارتباط جنسی میان کسانی که با یکدیگر پیوند زناشویی ندارند یا تحت عنوان جرایم دارای مجازات حدی (زنا، مساحقه، تفخیذ) پیگیری می‌شود یا تحت عنوان کلی رابطه نامشروع قرار می‌گیرد. در این میان، وقتی یک طرف حادثه، کودک باشد، به خاطر نداشتن شناخت نسبت به موضوع، از اتهام ارتباط نامشروع مبرا می‌شود، اما برای طرف دیگر به دلیل اینکه با فرد نابالغی رابطه برقرار کرده است، لزوما مجازات متفاوتی، اعمال نمی‌شود. این در حالی است که قانونگذار درباره جرم زنا این تفاوت را قائل شده است و ارتکاب این عمل با دختر نابالغ را در حکم زنای به عنف (تجاوز) جرم‌انگاری کرده است
زنا در قانون مجازات اسلامی در بخش حدود آمده است و طبق ماده 221 قانون مجازات اسلامی، به معنی جماع مرد و زنی بدون علقه زوجیت است. برای زنا تحت شرایطی حکم اعدام صادر می‌شود که یکی از موارد آن بند «ت» ماده 224 قانون مجازات اسلامی (زنای به عنف یا اکراه از سوی زانی) است. همچنین در تبصره 2 این ماده آمده است: «…در زنا از طریق اغفال و فریب‌دادن دختر نابالغ یا از طریق ربایش، تهدید و یا ترساندن زن اگرچه موجب تسلیم‌شدن او شود نیز حکم فوق جاری است.»
رابطه نامشروع دامنه گسترده‌ای دارد. برای نمونه اگر رابطه محرمیت بین دختر و پسری وجود نداشته باشد و آنها حتی تلفنی با هم در رابطه باشند، جرمی که برای آنها در نظر گرفته می‌شود رابطه نامشروع است و از سوی دیگر، اگر دختر و پسری در رختخواب با هم باشند و زنا قابل اثبات نباشد، این رابطه نیز از نظر قانونی رابطه نامشروع محسوب می‌شود که مجازات آنها تا 99 ضربه شلاق است.
همچنین، سوء استفاده جنسی از کودکان را نمی‌توان رابطه نامشروع در نظر گرفت. رابطه نامشروع در واقع رابطه دوطرفه دو شخص بالغ است اما در این حالت یک بچه مورد سوء استفاده جنسی قرار گرفته است. معمولا در این باره که نزدیکی صورت نمی‌گیرد، می‌گویند مساحقه یا تفخیذ.
از آنجا که شاکی به سن قانونی نرسیده و بدون رضایت این کار روی او انجام شده است، هیچ مسئولیتی متوجه او نمی‌شود و تنها مجرم چنین پرونده‌هایی فرد بالغی است که این عمل را مرتکب شده است. در این صورت برای متهم مجازات حدی در نظر گرفته می‌شود. مجازات چنین متهمی تازیانه حدی است که تا 74 ضربه است. از سویی به دلیل سوء استفاده از اطفال و فریب آنها مجازات تعزیری دارد.
روش اثبات جرم تجاوز به عنف
برای اینکه هرجرمی به اثبات برسد نیاز به ادله ای می باشد که ثابت کند مدعی در این باره صداقت گفتار داشته و قاضی بتواند براساس مستندات حکم بدهد البته در صورت نبود ادله دیگر قاضی می تواند براساس شواهد به علم خود رجوع نماید.البته باید این نکته را مورد توجه قرار داد که ادله بیان شده مختص جرم تجاوز به عنف ندارد و در سایر جرایم نیز می توان با تکیه بر این ادله حکم نمود.
راه های اثبات تجاوز به عنف از قرار ذیل می باشد:
- شهادت 4 مرد عادل یا 3 مرد عادل و دو زن:برای اینکه شهادت مورد قبول باشد می بایست شهود صحنه را با چشمان خود دیده باشند
- شهادت: چهار شاهد عادل مرد و یا 3 مرد و 2 زن که شاهد عینی بوده باشند.باتوجه به اینکه جرم تجاوز جنسی در خفا و به دور از دید دیگران واقع می شود درنتیجه توسل به شهود و اثبات این جرم با استفاده از شهود بسیار نادر است.
- اقرار خود متهم: اقرار متهم علیه خود تاحدی بعید به نظر می رسد مگر اینکه متهم عذاب وجدان داشته باشد و یا اینکه تحت فشار مجبور به اعتراف شود.
- علم قاضی: با توجه به اینکه دو طریق قبلی یعنی اقرار و شهادت در عمل فایده بسیاری ندارد برای اینکه مدعی بتواند ادعای خود را به اثبات برساند بهتر است که به علم قاضی تکیه کند.به همین منظور قضات می توانند با در نظر گرفتن جنبه ی خصوصی این جرم تلاش خود را برای کشف حقیقت به کار گیرند یا در جهت استفاده بهینه از سایر ادله به آن استناد کنند. علم قاضی از شیوه های مختلفی می تواند تحصیل شود گزارش اولیه پلیس ، نظریه ی پزشکی قانونی ، اظهارات متهم در جلسات متفاوت ، روابط قبلی میان متهم و قربانی و.. می تواند از مواردی باشد که به حصول علم قاضی کمک می کند.
مجازات و حکم تجاوز به عنف در قانون
براساس قانون برای اینکه فعل یا ترک فعلی جرم شناخته شود می بایست در قانون برای آن مجازات تعیین شده باشد با توجه به اینکه فعل تجاوز به عنف دارای مجازات می باشد بنابراین جرم می باشد .براساس ماده 224 قانون مجازات اسلامی در صورتی که زنا به عنف و خشونت واقع شود مجازات فاعل اعدام می باشد.برای اینکه عنف تحقق پیدا کند می بایست مفعول راضی به رابطه جنسی نبوده و با زور و اجبار تن به رابطه داده باشد و همین اجبار و اکراه سبب تشدید مجازات مرتکب می شود.البته تجاوز به عنف فقط اکراه و اجبار را شامل نشده و اگر رابطه جنسی با حیله و فریب هم واقع شود در حکم تجاوز به عنف می باشد براساس تبصره 2 ماده 224 قانون مجازات اسلامی :هر گاه کسی با زنی که راضی به زنای با او نباشد، در حال بیهوشی، خواب یا مستی زنا کند، رفتار او در حکم تجاوز جنسی است. در زنا از طریق اغفال و فریب دادن دختر نابالغ یا از طریق ربایش ، تهدید یا ترساندن زن ، اگرچه موجب تسلیم شدن او شود نیز حکم فوق جاری است ».علاوه بر مجازات اعدام قانونگذار در ماده 231 قانون مجازات اسلامی مرتکب را به پرداخت ارش البکاره و مهرالمثل را نیز بعنوان ضمانت اجرای مدنی تجاوز و راهکاری برای حمایت از بزه دیدگان زن تجاوز جنسی محکوم کرده است.که در موارد زنای به عنف در صورتی که زن باکره باشد، مرتکب علاوه بر مجازات مقرر ، به پرداخت ارش البکاره و مهرالمثل نیز محکوم می شود و در صورتی که باکره نباشد، فقط به مجازات و پرداخت مهرالمثل محکوم می گردد
نکته:در صورتی که فردی به عنف تجاوز نماید و قبل از اثبات و یا حتی پس از آن توبه کند و قاضی توبه او را قبول نماید اعدام نمی شود ولی به حبس تعزیری یا شلاق تعزیری درجه 6 یا هردو مجازات محکوم می شود.
عنف به معنای زور می باشد و تجاوز به عنف نزدیکی با دیگری بدون رضایت او می باشد.تجاوز به عنف با ورود به عنف و اکراه متفاوت می باشد در تجاوز به عنف که از جمله جرایم جنسی می باشد عفت عمومی خدشه دار می شود.تجاوزی که با خشونت همراه شود بر روح و روان قربانی حادثه اثرات جبران ناپذیری را برجای می گذارد.در فقه و همچنین قانون مجازات اسلامی از این عمل تحت عنوان زنای به عنف و اکراه یاد شده است که به دلیل خشانت بسیار و عواقب جبران ناپذیری که دارد مرتکب چنین عملی اعدام خواهد شد.